Hakan Fidan’ın Uyguristan Ziyaretinin Olumlu ve Olumsuz Tarafları

Hakan Fidan’ın Urumçi ve Kaşgar ziyareti – Uygurlar, Türkiye ve Çin için ne anlama geliyor? Bu ziyaretin faydası kimlere olacak? Kimler zarar görecek?

Uygurlar için olumlu tarafları:

1- Bu ziyaret, Çin’e “Türkiye hala Uygurların kaderiyle ilgileniyor” mesajını verir. Bu, 12 yıldan sonra yapılan en üst düzey ziyaret olarak kabul edilir.

2- Hakan Fidan’ın “Urumçi ve Kaşgar Türk ve İslam şehirleridir” sözü, Çin’e verilen bir uyarı sinyalidir. Bu, Çin’in bu şehirleri Türksüzleştirme hareketine karşı bir memnuniyetsizlik ifade eder, ancak bu tür ifadeler Çin’in korkusunu artırıp, Uygursuzlaştırma ve Türksüzleştirme adımlarını hızlandırmaktan başka bir işe yaramaz.

3- Türkiye’nin Çin’i “Uygurların kültürel haklarını koruma”ya davet etmesi önemlidir. Türkiye, Çin ile dost bir devlet olup, ekonomik olarak Çin’e bağımlı bir ülke olduğundan Çin ile kötüleşmek istemez, bu yüzden Türkiye “katliamı durdur” diyemez.

4- “Uygurlar – sürekli köprü” bu ziyaret, Çin’in katliamı gizlice yüksek seviyeye çıkarıp, esas amacı olan Uygurların büyük kültürel ve manevi gücünü yok etmiş bir zamana denk gelir. Bu yüzden bölgeyi dışa açacaklarını rahatça belirtir.

5- Bir kısım Uygurlar bundan dolayı kendini bir süreliğine mutlu hisseder.

Uygurlar için olumsuz tarafları:

1- Hakan Fidan, hiçbir konuşmasında Çin’i “Uygur soykırımı” ya da “Uygur insan hakları” nedeniyle keskin bir cümle veya sözle eleştirmedi. Bu, Çin’e verilen bir destek sinyali olup, yanlış bir mesajdır ve Çin bunu Uygurlara karşı kullanmaya devam eder.

2- Hakan Fidan, Çin hükümeti ile anlaştığı üzere, Çin hükümetinin önceden düzenlediği cami, sokak ve dükkanları gezdi. Önceden belirlenmiş kişilerle kısa konuşmalar yaptı. Huzurlu ve iyi bir ortam sergilendi. Uygurlara karşı yürütülen zulüm ve katliamların izleri ondan saklandı. Bu, Çin’in hilelerinden habersiz medya, Çin yetkilileri ve diğer kötü niyetli kişiler tarafından Uygur katliamını inkâr etmek için kullanılır. Türkiye’deki birçok medya kuruluşu, bu ziyarette Uygurların iyi yaşadığını haber vermeye başladı. Örneğin Akşam, Sabah gibi.

3- Hakan Fidan, Uygurlara zararlı ve tehlikeli sözlerini sürdürdü: “Türkiye, Çin’in toprak bütünlüğünü tamamen destekler. Türkiye, Çin ile terörle ortak mücadele eder. Türkiye, Çin’in iç işlerine karışmaz.” Bu, Uygurların herhangi bir siyasi geleceği için zararlıdır. Doğu Türkistan’ın bağımsızlığı için değil, aynı zamanda Uygurların normal hayatı için de zararlıdır.

Türkiye için faydaları:

Siyasi açıdan bakıldığında, Hakan Fidan’ın ziyareti Türkiye için başarılı bir ziyarettir. Türkiye, bir devlet olarak bu ziyaretten elde etmek istediği amacı – kendi ulusal çıkarlarını – esas alır: Çin ile ilişkileri güçlendirmek, ekonomik ve turizm işbirliğini artırmak, Filistin devletinin kurulmasında Çin ile işbirliği yapmak.

Hakan Fidan, Pekin’de ayrıca Wang Yi’den Türkiye’yi Çin liderliğindeki Amerika’ya karşı BRICS (Altın Kalkan) ülkeleri birliğine üye yapmasını istedi.

Hakan Fidan, AK Parti’nin bir üyesi olarak, Uygurları ziyaret etmesi, Türkiye içindeki muhalif eleştirmenlere “Bakın, biz sahada gördük, Çin’e bizim Doğu Türkistan’a ilgi gösterdiğimizi bildirdik” diyerek AK Parti’nin karşı karşıya olduğu eleştirileri azaltır.

Çin için:

Eğer Türkiye’nin Doğu Türkistan ziyareti Çin’e zerre kadar zarar verecek olsaydı, Çin asla Türkiye’nin Çin’i ziyaret etmesine izin vermezdi.

Çin’in güvenliği ve çıkarları birinci plandadır. Bu yüzden Çin, ziyaret için şart koşar, Çin’in toprak bütünlüğüne saygı gösterir, terörle mücadelemizi desteklersiniz, insan hakları meselesinde Çin’i kötüleştirmezsiniz, eleştirmezsiniz, güzel gelir, güzel gidersiniz. Türkiye kabul eder.

Öyleyse Çin ne elde etti:

1- Çin, Türkiye’ye Doğu Türkistan’ı ziyaret etme izni vererek Türkiye’ye büyük bir yüz verir, bu da Türkiye tarafından diplomatik bir hediye olarak kabul edilip, Çin ile sürekli işbirliği yapar. Türkiye, Çin’e bir borçlu olur.

2- Türkiye’nin Doğu Türkistan ziyareti, Çin için faydalıdır, çünkü bu ziyaret sayesinde Çin, Batı ülkeleri ve Uygurların Uygur soykırımını inkâr etmesi için iyi bir fırsat yakalar.

3- Çin ile Türkiye, ortak olarak Amerika’ya karşı farklı derecede bir dayanışma içindedir. Uzun vadeli Amerika’ya karşı işbirliğinde, Çin Türkiye’yi kaybetmek istemez. Çin’in planı – Rusya, Ortadoğu, Afrika, Orta Asya’yı içeren geniş bölgelerde Amerika’yı zayıflatmaktır, bu cephede Türkiye güçlü bir rol almasa da, diplomasi alanında tarafsız kalması Çin’e faydalıdır. Hatta Filistin meselesinde, Türkiye ile Çin’in ortaklığı çok belirgindir.

Sonuç: Bu seferki ziyaretin kazananı Türkiye ve Çin’dir.