ÇİN UYGUR TÜRKLERİNE İLİŞKİN YASA TASARISI NEDENİYLE ABD’YE TEPKİ GÖSTERDİ

Çin Dışişleri Bakanlığı, ABD Temsilciler Meclisinin, Uygur Türklerine yönelik baskı politikası nedeniyle Çinli yetkililere yaptırım uygulanmasını öngören yasa tasarısını kabul etmesine tepki gösterdi.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, yaptığı açıklamada, ABD Temsilciler Meclisinin kabul ettiği yasa tasarısının uluslararası ilişkilerle ilgili genel kuralları ve uluslararası sözleşmeleri ihlal ettiğini öne sürerek, bunun aynı zamanda Çin’in içişlerine müdahale olduğunu iddia etti.

Hua, Sincan(Doğu’Türkistan)ile ilgili konuların, din, etnik köken ya da insan haklarıyla ilgili olmadığını, şiddet ve terörle mücadeleyle ilgili olduğunu savundu.

Çin hükümetinin ulusal egemenlik ve güvenliği koruma konusunda kararlı olduğunu ifade eden Hua, ABD’nin hatasını düzeltmesi ve Çin’in içişlerine karışmaması gerektiğini söyledi. Ve , Doğu’Türkistan’da uygulanan politikanın ‘şiddet ve teröre mücadele’ olduğunu ifade etti ve “Bu çabalar sayesinde Sincan’da son üç yılda tek bir terör saldırısı yaşanmadı” dedi.

Demokrat Kaliforniya vekili Brad Sherman tarafından sunulan tasarı, her iki partinin de yoğun desteğini alarak genel kurul oylamasında 1’e karşı 407 oyla geçti.

Geçen ay ABD Senatosunda kabul edilen tasarının farklı bir versiyonu olan tasarıda, ABD Başkanı Donald Trump yönetimine, Uygur Türklerine ve diğer Müslüman azınlıklara uygulanan baskı ve şiddetten sorumlu olan bazı Çinli yetkililere yaptırım uygulanması çağrısı yapıldı.

Bununla birlikte tasarıda, gözetleme amaçlı kullanılabilen tüm ABD menşeli cihazların Çin’e satışının yasaklanması istenirken, ayrıca Beyaz Saray’dan, Doğu’Türkistan’daki insan hakları ihlallerinde rolü olan tüm Çinli yetkililerin isimlerinin 120 gün içinde Kongreye gönderilmesi de talep edildi.

Tasarıda ne var?

Yasa tasarısının amacı ‘1 milyondan fazla Uygur Türkü’nün keyfi tutuklanmaları dâhil evrensel insan hakları ihlallerine’ dikkat çekmek.

Tasarı ayrıca, Çin’i Uygur Türklerine karşı ‘sistematik ayrımcılık’ yapmak ve Uygur Türklerini ‘ifade, din, serbest dolaşım, adil yargılanma ile vatandaşlık ve siyasi haklarından mahrum bırakmakla’ suçluyor.

Tasarıda, Çin’in, Sincan’daki Müslümanlara yönelik şu hak ihlallerinde bulunduğu öne sürülüyor:

• Çocuklardan DNA örnekleri toplamak dahil, her yere nüfuz eden ileri teknoloji kullanılarak yapılan gözetleme uygulaması

• Evlerin dışına yerleştirilen barkod uygulamasıyla bireylerin ne sıklıkla dua ettikleri, namaz kıldıkları hakkında bilgi toplamak

• Yüz ve ses tanıma uygulaması ile analitik tekniklerle ‘olası suç faaliyetleri’ veri tabanı oluşturmak

Tasarı, Doğu’Türkistan’daki insan hakları ihlallerinden sorumlu olan’ Çin hükümeti yetkililerine yaptırım uygulanmasını öngörüyor.